بازار سهام به ساز رشد دلار می‌رقصد یا ترس از برجام ؟ / بررسی موانع ورود پول جدید به بازار سرمایه /سیاست‌های دولت اصلا شفاف نیست

آرش غفاری مدیر سرمایه گذاری سبدگردان کاریزما و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با زهرا فعله گری خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد اظهار کر د: سهامداران نباید انتظار داشته باشند که در تمام روزها شاهد معاملاتی مثبت باشند. با توجه به اینکه دامنه نوسان وجود دارد در زمانی که صف فروش و خرید سنگینی در اکثریت سهام نباشد بازار متعادل بوده و روال طبیعی خود را طی می‌کند. حال در این بین امکان دارد که بازار یک روز مثبت و روز دیگری منفی باشد.

غفاری ادامه داد: اکنون ارزش معاملات اندک است و علت این موضوع به عوامل بیرونی باز می گردد؛ نرخ بهره در اسناد خزانه تا حدودی افزایش پیدا کرده و در بعضی از موارد به ۲۶ درصد نیز می‌رسد. در چنین شرایطی که چشم انداز شفافی نسبت به آینده وجود ندارد سرمایه گذاران پول جدیدی را وارد بازار نمی‌کنند و افرادی که از گذشته تا کنون سهامدار باقی مانده اند نظاره گر باقی می‌مانند، در نتیجه ارزش معاملات کاهش پیدا کرده است.

وی افزود: افرادی که از گذشته در بازار مانده اند عموما منابع خود را درگیر سهام کرده‌اند و با توجه به ریسک‌های بیرونی بازار سهام، طبیعتا اکنون در خرید سهام عجله‌ای ندارند و منتظر تثبیت شرایط باقی می‌مانند در نتیجه پول جدیدی به بازار سرمایه ورود نمی‌کند اما در سمت فروش با غلبه احساسات سرمایه گذاران و تحریک آنان با بحث‌هایی همچون مذاکرات برجامی، دلار و غیره ترجیح به خروج و عرضه افزایش پیدا می‌کند. ریسک‌های موجود باعث شده تا کفه عرضه نسبت به تقاضا سنگینی بیشتری پیدا کند.

مدیر سرمایه گذاری سبدگردان کاریزما اضافه کرد: مذاکرات وین یکی از مهمترین محورهای اثرگذار بر بازار سرمایه است چراکه سرمایه گذاران نتایج آن را دنبال کرده و این موضوع بر نرخ دلار نیز تاثیر می‌گذارد. با کاهش نرخ ارز تعداد فروشندگان سهام افزایش پیدا کرده و سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند کنار بنشینند و پس از تثبیت شرایط درمورد نحوه ورود خود به بازارهای مالی تصمیم‌گیری کنند.

غفاری تشریح کرد: مذاکرات برجامی به طور مستقیم بر نرخ دلار اثر می‌گذارد و زمانی که به رویدادهای مربوط آن نزدیک می‌شویم، ترسی نسبت به اینکه با توافقات نرخ ارز به چه رقمی خواهد رسید؟ به وجود می‌آید و هیچ شخصی تصور خاصی نسبت به منابع ارزی که به دست دولت می‌رسد و یا نحوه فعالیت صادرکنندگان و رفتارهای آنان ندارد بنابراین افراد نمی‌دانند که نرخ دلار پس از توافقات به چه میزان افت پیدا می‌کند.

وی بیان کرد: هرچند که کاهش نرخ دلار بر فروش‌ شرکت‌های بورسی اثر می‌گذارد اما تمام قضیه به این موضوع باز نمی‌گردد و بخشی از افت سهام پس از اصلاح دلار به ترس سهامداران و روانشانسی رفتاری آنان مربوط می‌شود. از آنجایی که کف مشخصی برای دلار وجود ندارد و مشخص نیست که دولت چه رفتاری را در آینده خواهد داشت تا زمانی که نرخ ارز  با ثبات نشود افرادی که هجینگ معاملاتی خود را بر مبنای نرخ ارز قرار داده‌اند به بازار ورود نخواهند کرد و منتظر مشخص شدن نرخ تعادلی آن می‌شوند.

مدیر سرمایه گذاری سبدگردان کاریزما معتقد است؛ طبیعتا در چنین شرایطی کلیه بازارها از جمله بازار سرمایه یک توقفی را تجربه خواهد کرد. میزان اثرگذاری واقعی توافقات و حد و حدود برجام می‌تواند بازارها را تحت تاثیر قرار بدهد.

غفاری مطرح کرد: هرچند که شرایط داخلی و بنیادی بازار سرمایه مطلوب است اما سرمایه گذاران افق پیش‌رو را مدنظر قرار می‌دهند. متاسفانه سیاست‌های دولت شفاف نیست و بازار سیگنال مشخصی را از برنامه‌های پیش‌روی آن دریافت نمی‌کند و به همین دلیل ترس و واهمه سهامداران افزایش می‌یابد و تمایلی به سرمایه گذاری پیدا نمی‌کنند و در نهایت بازارها با شرایط رکودی رو به رو می‌شوند. این شرایط رکودی تنها مختص به بازار سرمایه نیست و دیگر بازارهای موازی همچون ملک، طلا و غیره نیز گریبان گیر شرایط رکودی با توجه به ابهام سیاست‌های دولت و ریسک‌های موجود شده‌اند.

وی درمورد این پرسش خبرنگار مبنی بر اینکه نرخ دلار نسبت به ماه گذشته که در کانال ۲۷ الی ۲۸ هزار تومان قرار داشت، رشدی را تجربه کرده و به کانال ۲۹ هزار تومان نوسان دارد اما باز با این حال بازار سرمایه واکنش مثبتی را به این رشد نشان نداده است. علت این موضوع چیست؟ پاسخ داد: صرفا دلار مشخص کننده وضعیت کلی بازار سرمایه نیست و عوامل دیگری نیز بر جهت گیری آن تاثیر می‌گذارد. اکنون شرکت‌های بورسی با مخاطرات مربوط به قطعی و کمبود گاز رو به رو هستند و سایه سنگین ریسک‌های سیستماتیک بر بازار سرمایه وجود دارد.

مدیر سرمایه گذاری سبدگردان کاریزما ابراز کرد: اخبار منفی از قطعی گاز برای پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها در بازار سرمایه پمپاژ شده است. از طرفی برخی از نمادهای بورسی همانند زاگرس نسبت به این موضوع شفاف‌ سازی‌هایی را داشتند. طبق اعلام این پتروشیمی یکی از خطوط تولیدی بنا بر دلایل یاد شده تا اطلاع ثانوی غیرفعال شده است. این موضوع امکان دارد برای شرکت لیدر و بزرگی همچون فولاد مبارکه نیز اتفاق بیفتد.

غفاری گفت: هرچند که دلار روند صعودی داشته اما علاوه بر ریسک‌های مذکور، نرخ بهره اوراق نسبت به یک ماه گذشته حدود ۲.۵ درصد افزایش داشته است. بنابراین تمام فاکتورها به دلار ختم نمی‌شود و باید دیگر شرایط نیز بررسی و مدنظر قرار گرفته شود. هرچند که قیمت سهام در سطح نگران کننده‌ای نیستند و تاثیر میزان رشد دلار بر توان تولیدی شرکت‌ها بسیار حائز اهمیت است اما زمانی که تمام شرایط و ریسک‌ها را در کنار هم قرار می‌دهیم با نگرانی و واهمه سهامداران مواجه خواهیم شد. این موضوع باعث کاهش حجم معاملات و عدم تمایل به سرمایه گذاری شده است.